Możliwość zaskarżenia uchwały wspólnoty mieszkaniowej w części
w oparciu o wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie
Sąd Apelacyjny w Krakowie (dalej też: SA) wskazał w wydanym w dniu 27.11.2015r. wyroku, że dopuszczalne jest zaskarżenie uchwały wspólnoty mieszkaniowej jedynie w części, lecz wymaga to realizacji szczególnych przesłanek.
W sprawie, w której orzekał SA, we wspólnocie mieszkaniowej funkcjonował Regulamin Porządku Domowego, który regulował m.in. sposób korzystania z parkingu znajdującego się na nieruchomości wspólnej wspólnoty. Regulamin został uprzednio przyjęty w drodze uchwały. Jeden z właścicieli lokali, prowadzący w nim działalność gospodarczą, korzystał z parkingu w celu parkowania kilku pojazdów, co pozostali właściciele uznali za nadużycie. W związku z tym, wspólnota mieszkaniowa podjęła uchwałę zmieniającą Regulamin w zakresie ograniczenia możliwości korzystania z miejsc parkingowych. Z uchwałą nie zgodził się Powód, uznając ją za krzywdzącą i w konsekwencji złożył pozew o jej uchylenie. Wyrok Sądu I instancji, korzystny dla Powoda, został uchylony przez SA, a powództwo oddalone w wyniku złożonych przez Kancelarię apelacji.
Po pierwsze, SA dostrzegł istotny błąd Sądu I instancji. Żądanie pozwu obejmowało uchylenie jedynie niekorzystnego dla Powoda paragrafu 1 zaskarżonej uchwały (i to jedynie w pewnej części), podczas gdy, zaskarżona uchwała składała się dodatkowo z paragrafu 2, w którym wspólnota upoważniła zarząd do podjęcia działań w celu wykonania uchwały. Pomijając treść pozwu, Sąd I instancji uchylił tymczasem całą uchwałę, czym naruszył art. 321 §1 K.p.c., zgodnie z którym Sąd nie może orzekać ponad żądanie pozwu. Zgodnie z treścią art. 25 §1 ustawy o własności lokali, do sądu można zaskarżyć uchwałę wspólnoty mieszkaniowej. Pozostaje wątpliwość czy sąd może uchylić jedynie część uchwały, czy raczej należy przyjąć możliwość uchylenia wyłącznie całej uchwały (o czym poniżej), jednak bez względu na rozstrzygnięcie tej kwestii, niedopuszczalne jest orzekanie przez sąd ponad żądanie, a więc uchylenie całości uchwały, gdy zaskarżono jedynie jej część. Jest to uwaga warta odnotowania zarówno na etapie formułowania pozwu, jak i apelacji od wyroku sądu I instancji w sprawie o uchylenie uchwały wspólnoty.
Po drugie, SA rozpatrzył kwestię ogólnej dopuszczalności uchylenia jedynie części uchwały wspólnoty mieszkaniowej. W tym celu SA, posługując się wyrokami Sądu Najwyższego wydanymi w sprawie uchwał spółek prawa handlowego, doszedł do wniosku, że jest to możliwe. Przyjmując za własny pogląd SN wyrażony w wyroku z dnia 19.12.2007r. (sygn. akt: V CSK 350/7), SA stwierdził że uchylenie uchwały spółki prawa handlowego jest możliwe po spełnieniu kilku warunków. Pierwszy z nich, należy zastosować w drodze analogii do uchwał wspólnot mieszkaniowych. Jest nim ustalenie, że zakwestionowany fragment ma charakter autonomiczny i nie jest powiązany z pozostałymi postanowieniami uchwały. W przedmiotowej sprawie uchwała zmieniająca regulowała kompleksowo zagadnienie postoju pojazdów na parkingu, dlatego też, uznanie powództwa doprowadziłoby do jedynie częściowej ingerencji w treść uchwały. Jest to, zdaniem SA, niedopuszczalne. O zakazie zobowiązania przez sąd wspólnoty do podjęcia uchwały o określonej treści orzekł również Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 07.02.2002r. (sygn. akt: I CKN 489/00).
Warto odnotować, że pogląd dotyczący możliwości częściowego zaskarżenia (i uchylenia) uchwały wspólnoty, wyraził również SA w Gdańsku w wyroku z dnia 23.09.2014r. (sygn. akt: V ACa 463/14, LEX: 1602890). W tym wyroku SA w Gdańsku podjął rozważanie czy w wyniku zaskarżenia jedynie części uchwały, termin do zaskarżenia pozostałej części ulega niejako zawieszeniu (SA doszedł do wniosku, że nie - pozostała część uchwały staje się prawomocna). Tym samym, SA w Gdańsku dopuścił możliwość zaskarżenia wyłącznie części uchwały wspólnoty.
* * *
Na skutek apelacji sporządzonej przez naszą Kancelarię, Sąd Apelacyjny w Krakowie wyrokiem z dnia 27.11.2015r. zmienił wyrok Sądu Okręgowego w Krakowie i oddalił powództwo właściciela lokalu w sprawie opisywanej w "Rz" - informacja prasowa: http://www.rp.pl/artykul/1209760-Wspolnota-nie-moze-ograniczyc-wjazdu-na-parking-przed-budynkiem.html
Bartosz Frączyk
Grudzień 2015