How to delegate tasks to communal entities
- Details
- Published on Wednesday, 31 December 2008 00:00
Czy zlecanie zadań spółkom gminnym bez przeprowadzenia przetargów narusza zasady swobodnej konkurencji? W jakiej formie organizacyjnej organ gminy może wykonywać zadania użyteczności publicznej?
Zlecanie zadań spółkom gminnym bez przeprowadzania procedury przetargowej narusza zasady swobodnej konkurencji. Należy zauważyć, że obecnie na rynku usług komunalnych działają spółki w całości należące do gmin, spółki, które zostały przez gminy sprywatyzowane, a także lokalni prywatni przedsiębiorcy. Zatem usługi użyteczności publicznej, takie jak oczyszczanie dróg, pielęgnacja zieleni itp., zlecane są przez samorządy po przeprowadzeniu przetargu. Oznacza to, że o zamówienie rywalizuje ze sobą kilku wykonawców, a spółki należące do gmin nie korzystają z przywilejów. Praktyka ostatnich kilkunastu lat pokazuje, iż konkurencja na rynku komunalnym przyczynia się do zmniejszania cen oraz wzrostu jakości usług, co jest oczywistą korzyścią zarówno dla gmin, jak i jej mieszkańców.
Warto w tym miejscu zaznaczyć, iż Dyrektywa unijna dotycząca zamówień publicznych (nr 2004/18/WE) przesądza, iż zamówienia powinny być udzielane zgodnie z zasadami przejrzystości, niedyskryminacji, równego traktowania oraz w warunkach efektywnej konkurencji. W tej sytuacji nie powinno być wątpliwości, iż zlecanie zadań spółkom gminnym bez przeprowadzania procedury narusza zasady swobodnej konkurencji. W innym przypadku, jeśli wszystkie zamówienia trafiłyby do spółek komunalnych, firmy prywatne zaczęłyby upadać, wobec braku zleceń. Istnieje niebezpieczeństwo dowolnego windowania cen, wobec realnego braku konkurencji.
Należy w tym miejscu zauważyć, iż gmina może wykonywać zadania użyteczności publicznej w dwóch formach organizacyjnych. Pierwszą jest zakład budżetowy. Nie budzi przy tym wątpliwości, iż zlecanie zadań dla zakładu budżetowego nie wymaga stosowania zamówień publicznych. W tej sytuacji gmina w ramach swojej struktury organizacyjnej ma do dyspozycji wewnętrzną jednostkę. Inną, komercyjną, formą wykonywania zadań użyteczności publicznej jest spółka prawa handlowego. Tutaj konieczne jest przeprowadzanie procedury przetargowej. Brak bowiem podstaw do zapewniania uprzywilejowanej pozycji dla spółek komunalnych w stosunku do innych przedsiębiorców.
Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 11 sierpnia 2005 r.(sygn. akt II GSK 105/05) wskazał, że tylko wtedy, gdy mamy do czynienia z podmiotem organizacyjno i gospodarczo niezależnym od gminy, wykonywanie zadań użyteczności publicznej odbywa się z wykorzystaniem umowy. W przypadku podmiotów powiązanych z gminą brak umowy przesądza o tym, że nie mamy do czynienia z zamówieniem publicznym. W kontekście powyższego należy zauważyć, że zlecanie spółkom gminnym usług bez przeprowadzania przetargu de facto doprowadziłoby do zupełnego wykluczenia innych podmiotów dla celów realizacji potrzeb mieszkańców gmin.
Zasada równego traktowania wykonawców oznacza dla zamawiającego obowiązek traktowania na równych prawach wszystkich wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia, natomiast obowiązek równego traktowania wykonawców odnosi się do wszystkich etapów postępowania o zamówienie publiczne. Warto zaznaczyć, iż w doktrynie przyjmuje się, że równe traktowanie oznacza konieczność stawiania wszystkim potencjalnym uczestnikom postępowania takich samych warunków udziału w postępowaniu, ocenę spełnienia stawianych warunków według tych samych wcześniej podanych do wiadomości kryteriów oraz przekazywania informacji identycznych w swojej treści wszystkim uczestnikom postępowania. W kontekście rozważań o spółkach komunalnych należałoby zwrócić szczególną uwagę na wymagania wprowadzone przepisami ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, które odnoszą się w równym stopniu do wszystkich uczestników postępowania o zamówienie publiczne, albowiem zamawiający nie może także stawiać wymagań, które eliminowałyby z grona potencjalnych uczestników postępowania wykonawców ze względu na ich formę organizacyjnoprawną czy strukturę własnościową.
ŁS
http://edgp.gazetaprawna.pl/index.php?act=mprasa&sub=article&id=219500